Διεθνές Πλαίσιο

 Η Ευρωπαϊκή Ένωση, από τα μέσα περίπου της 10ετίας του ’90, δραστηριοποιείται συστηματικά με τις πόλεις, ενώ τότε ξεκινά και το πρώτο ολοκληρωμένο και διατομεακό Κοινοτικό πρόγραμμα για τα προβλήματα των πόλεων, το γνωστό URBAN. Με βάση τα συμπεράσματα των διαφόρων αστικών πιλοτικών προγραμμάτων καθώς και την Έκθεση «Αειφόρες πόλεις της Ευρώπης» (1996), η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετεί το 1998, το «Κοινοτικό Πλαίσιο Δράσης για βιώσιμη αστική ανάπτυξη». 

Το Πλαίσιο δίνει κατευθύνσεις στα παρακάτω θέματα:
 

  • Διαχείριση των φυσικών πόρων: θα πρέπει να επιδιωχθεί η ελαχιστοποίηση στην κατανάλωση ιδίως των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, στην παραγωγή αποβλήτων και στη ρύπανση καθώς και η αύξηση του φυσικού χώρου και της βιοποικιλότητας στις πόλεις.
  • Η αστική πολιτιστική κληρονομιά σε σχέση με τις δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου των κατοίκων και τον αστικό τουρισμό: επισημαίνεται ότι η πολιτιστική κληρονομιά μιας πόλης δεν βρίσκεται μόνο στο ιστορικό κέντρο αλλά και στους νεώτερους πυρήνες και στην ενδοχώρα. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός θα πρέπει να προστατεύει την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης στην ολότητά της (παλιό κέντρο, νεώτερη αρχιτεκτονική, στοιχεία ενδοχώρας) και να είναι μακροπρόθεσμος.
  • Οικονομική ευημερία και  κοινωνική συνοχή στα μικρά και μεγάλα αστικά κέντρα: η επιχειρηματικότητα που θα υποστηριχθεί θα πρέπει να είναι πιο φιλική με το περιβάλλον και ενεργειακά αποτελεσματική.
  • Αστικές μεταφορές: ο σχεδιασμός των μεταφορών θα πρέπει να συνδυάζεται με τον πολεοδομικό σχεδιασμό, θα πρέπει να προωθείται η χρήση δημόσιων μέσων μεταφοράς αντί των ΙΧ καθώς και η χρήση του ποδηλάτου και της πεζοπορίας.
  • Σχεδιασμός χρήσεων γης, Αναπλάσεις: θα πρέπει να υιοθετούνται μορφές ολοκληρωμένου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού των πόλεων όπως τα ρυθμιστικά σχέδια, στα πλαίσιά τους να προωθούνται αναπλάσεις υποβαθμισμένων περιοχών, να ενθαρρύνονται οι μικτές χρήσεις αντί του διαχωρισμού σε άκαμπτες ζώνες, ο δε σχεδιασμός της οικιστικής ανάπτυξης να βασίζεται στη φέρουσα ικανότητα του περιβάλλοντος.
  • Συντονισμός της διακυβέρνησης των αστικών περιοχών, παραγωγή στατιστικών στοιχείων για τις συνθήκες ζωής στα αστικά κέντρα, ευαισθητοποίηση των πολιτών, δικτύωση και ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των πόλεων. 

Πιο πρόσφατα, κομβικά σημεία της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τις πόλεις αποτέλεσαν:

  • Η θεματική στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον (2006) 
  • η Χάρτα της Λειψίας για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις (2007)

Οι κατευθύνσεις των 2 παραπάνω κειμένων συνοψίζονται στα εξής:

  • Ολοκληρωμένες πολιτικές και προγράμματα αστικής ανάπτυξης
  • Αρχή της συμπαγούς πόλης, αποτροπή της άτακτης αστικής διάχυσης
  • Στροφή του πολεοδομικού σχεδιασμού προς το εσωτερικό της πόλης,  με σκοπό την αναβάθμισή της από άποψη : πολεοδομικού ιστού, συγκρούσεων χρήσεων γης, υποβάθμισης δημόσιου χώρου, παλαίωσης κτιριακού αποθέματος, εγκλωβισμού χαμηλοεισοδηματικών στρωμάτων ή μειονοτήτων σε συγκεκριμένες γειτονιές, αναγκών στεγαστικής αποκατάστασης ορισμένων ομάδων πληθυσμού κλπ
  • Προστασία αστικής βιοποικιλότητας, ελάττωση της στεγανοποίησης του εδάφους

HABITAT III – ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών διοργάνωσε στο Κίτο του Ισημερινού το διάστημα 17 – 20 Οκτωβρίου 2016 την 3η Διάσκεψη για τη Στέγαση και τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (HABITAT III). Η Διάσκεψη του HABITAT III είχε ως στόχο να υιοθετήσει μια Νέα Αστική Agenda (ΝΑΑ), ένα κείμενο που θέτει παγκόσμιες προδιαγραφές με γνώμονα την επίτευξη βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, επανεξετάζοντας τον τρόπο που κτίζουμε, διαχειριζόμαστε τις πόλεις και ζούμε σε αυτές, μέσω του σχεδιασμού συνεργασιών με όλους τους αρμόδιους εταίρους, τους εμπλεκομένους, τους αστικούς φορείς σε όλα τα επίπεδα της Διοίκησης, καθώς και τον ιδιωτικό τομέα. Η Νέα Αστική Agenda 2016 – 2036, γνωστή και ως «Διακήρυξη του Κίτο», υιοθετήθηκε από όλα τα κράτη – μέλη την 20.10.2016. Η πρώτη Διάσκεψη HABITAT Ι είχε διοργανωθεί στο Βανκούβερ το 1976 και ακολούθησε 20 χρόνια αργότερα το HABITAT ΙΙ το 1996 στην Κωνσταντινούπολη. Η ανά εικοσαετία διοργάνωση επιτρέπει την μακροπρόθεσμη εφαρμογή των κατευθύνσεων της Αστικής Agenda και την εκτίμηση των επιπτώσεών τους σε ένα ρεαλιστικό χρονικό πλαίσιο. Δείτε παρακάτω:

  • Επεξηγηματικό κείμενο για τη Νέα Αστική Agenda το οποίο επιμελήθηκε η Ελληνική Αντιπροσωπεία, προκειμένου να καταστεί ευχερέστερη η πρόσβαση και η αφομοίωση της δομής και του περιεχομένου της Διακήρυξης του Κίτο
  • Η Διακήρυξη του Κίτο (πρωτότυπο αγγλικό κείμενο)