Δάση

Θεσμικό πλαίσιο της Δασικής Υπηρεσίας

Κύριος φορέας για την ανάπτυξη, προστασία και διαχείριση των δημοσίων δασών της χώρας, τη δασοπολιτική και δασοτεχνική εποπτεία και επιτήρηση των μη δημοσίων δασών είναι η Δασική Υπηρεσία.

Η ιστορία της Δασικής Υπηρεσίας αρχίζει μετά την απελευθέρωση με τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους, αρχικά στο Υπουργείο Οικονομικών (έτος 1833), προσδιορίστηκε ως αρμοδιότητα «η εκ των Εθνικών δασών ωφέλεια, η υπεράσπισις αυτών εναντίων των ενδεχομένων παρανομιών και η απελευθέρωσίς των από επιβλαβείς δουλείες».

Τόσο η διατύπωση της αρμοδιότητας, όσο και το ίδιο το γεγονός της υπαγωγής των δασών στο Υπουργείο Οικονομικών, μαρτυρούν ότι ο νομοθέτης της εποχής εκείνης θεωρούσε ότι η μοναδική και αποκλειστική εκ των δασών ωφέλεια, είναι το ποσό που θα εισρέει στο δημόσιο ταμείο από την εκμετάλλευση αυτού του πόρου.

Τρία έτη αργότερα, δηλαδή το 1836, ιδρύεται η Δασική Υπηρεσία με Διάταγμα «περί διοργανισμού των Δασονομείων» και οι Διευθυντικές θέσεις καλύφθηκαν από Βαυαρούς, ενώ οι λοιπές θέσεις από Έλληνες πολίτες διαφόρων ειδικοτήτων. Την ίδια περίοδο θεσπίστηκαν τα πρώτα δασοδιοικητικά μέτρα που αφορούσαν στην απαγόρευση της ρητίνευσης των εθνικών δασών, στη ρύθμιση της βοσκής εντός των δασών και έγινε μια προσπάθεια απογραφής της δημόσιας δασικής ιδιοκτησίας, όμως δεν απέδωσαν τίποτα το θετικό.

Το έτος 1843 γίνεται η πρώτη αναδιοργάνωση των Δασικών Υπηρεσιών με το διάταγμα “Περί σχηματισμού και διαιρέσεως των Δασονομείων του Κράτους”, και ορίζεται ότι οι Δασονόμοι θα προέρχονται από απόστρατους αξιωματικούς του στρατού, ενώ λίγους μήνες αργότερα απολύθηκαν όλοι οι Βαυαροί. Ακολούθησαν πολλές τροποποιήσεις τόσο στη δομή και τη σύνθεση των οργανογραμμάτων όσο και του επιστημονικού και υλωρικού προσωπικού.

Από το έτος 2009 η Δασική Υπηρεσία αποτελεί Διοικητικό Τομέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και από το έτος 2014 απαρτίζεται από τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος με 4 Διευθύνσεις και έχει ως κύριες αρμοδιότητες τη διαμόρφωση της δασικής πολιτικής, τη σύνταξη πολυετών προγραμμάτων δασικής ανάπτυξης, την προστασία των δασών, την παρακολούθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης στη διαχείριση των δασών, την οργάνωση της εκμετάλλευσης των δασών, την παρακολούθηση και ενίσχυση των ερευνητικών προγραμμάτων και την προώθηση της συνεργασίας της χώρας με την Ε.Ε., τις τρίτες χώρες και τους Διεθνείς Οργανισμούς.

Με τη θέσπιση του Νόμου 3852/2010 οι Περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες υπάγονται πλέον στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και είναι τα όργανα εκτέλεσης και εφαρμογής των κατευθύνσεων και οδηγιών και γενικότερα της δασικής πολιτικής που σχεδιάζεται από την Κεντρική Υπηρεσία (Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος), αλλά και της εφαρμογής των τοπικών προγραμμάτων και μελετών. Διακρίνονται σε Διανομαρχιακές και Νομαρχιακές Υπηρεσίες. Τις Διανομαρχιακές Υπηρεσίες αποτελούν 7 Γενικές Διευθύνσεις Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων και 7 Διευθύνσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών  σε κάθε μια από τις 7 Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της χώρας. Τις Νομαρχιακές Υπηρεσίες αποτελούν 32 Διευθύνσεις Δασών με 80 Δασαρχεία και 22 Διευθύνσεις χωρίς Δασαρχεία, ενώ λειτουργούν και τρεις ανεξάρτητες Διευθύνσεις Αναδασώσεων, ανά μία στους νομούς Αττικής, Θεσσαλονίκης και Ροδόπης (Π.Δ. εκδοθέντα κατ’ εντολή του Νόμου 3852/2010). Επίσης, στα πλαίσια της Γενικής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, λειτουργούν ως συλλογικά όργανα, τα ειδικά συμβούλια και οι επιτροπές, όπως το Αναθεωρητικό Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών, το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών και τα Περιφερειακά Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών.