Αδειοδότηση

Η αδειοδότηση Μεταλλείων επιτυγχάνεται με την έγκριση Τεχνικής Μελέτης εκμετάλλευσης ή έρευνας.

 

Ι. Έγκριση τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης μεταλλείων, μεταλλευτικών, ενεργειακών ορυκτών 

Νομοθεσία

    • Νομοθετικό Διάταγμα 210/1973 “Περί Μεταλλευτικού Κώδικος” (ΦΕΚ Α’ 277)
    • Νόμος 4442/16, άρθρο 64Α (ΦΕΚ Α’ 5)
    • Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ – ΦΕΚ Β΄1227/11)
    • ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΠ/71099/67/17-10-18 (ΦΕΚ Β΄5018/18)
    • ΥΑ ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.176641/2214/28-6-18 (ΦΕΚ Β΄2909/18)

Βήματα:

    1. Εισερχόμενο αίτημα έγκρισης τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης
    2. Έλεγχος εάν ο ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα της μεταλλειοκτησίας στην περιοχή της μελέτης.
    3. Έλεγχος εάν έχει εκδοθεί Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για την εκμετάλλευση.
    4. Έλεγχος εάν οι αναφερόμενες εργασίες στην υπό έγκριση Τεχνική Μελέτη, περιγράφονται στην ΑΕΠΟ.
    5. Σε περίπτωση που συντρέχουν οι προϋποθέσεις των στοιχείων 1,2,3, προχωρά η περαιτέρω εξέταση.
    6. Σε αντίθετη περίπτωση η μελέτη επιστρέφεται και απορρίπτεται το αίτημα.
    7. Ελέγχεται εάν αποτυπώνεται σε ΕΓΣΑ ΄87 ο χώρος της μεταλλοφορίας. Στην περίπτωση της υπόγειας εκμετάλλευσης πρέπει να αποτυπώνεται και η προβολή του κοιτάσματος στην επιφάνεια.
    8. Γίνεται έλεγχος πληρότητας και τεχνικής αρτιότητας/ορθότητας σύμφωνα με το άρθρο 64Α του ν. 4442/16 και το άρθρο 101 του ΚΜΛΕ.
    9. Γίνεται έλεγχος τήρησης των διατάξεων του ΚΜΛΕ, των κανόνων της τέχνης και της επιστήμης.
    10. Στην περίπτωση υπόγειας εκμετάλλευσης δίνεται έμφαση/έλεγχος στην τεκμηρίωση της υπόγειας υποστήριξης και στην περιγραφή της μεθόδου εκμετάλλευσης.
    11. Εάν δεν υπάρχουν διορθώσεις/παρατηρήσεις της Υπηρεσίας τότε ακολουθείται η διαδικασία του στοιχείου 14 και επόμενων.
    12. Εάν υπάρχουν σημεία προς διόρθωση από την Υπηρεσία, τότε αποστέλλεται έγγραφο στον ενδιαφερόμενο με τις αντίστοιχες παρατηρήσεις.
    13. Γίνεται επανυποβολή στην Υπηρεσία και έλεγχος εκ νέου.
    14. Εάν η μελέτη έχει συμπληρωθεί σύμφωνα με τις υποδείξεις γίνεται έγγραφο στον ενδιαφερόμενο για την υποβολή των αντίστοιχων παραβόλων και άλλων παραστατικών που προβλέπονται στην ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΠ/71099/67/17-10-18 (ΦΕΚ Β’ 5018) και στην παράγραφο 2 του άρθρου 64Α του ν.4442/16
    15. Υποβολή των ανωτέρω δικαιολογητικών
    16. Έλεγχος ορθότητας/αρτιότητας/πληρότητας.
    17. Εάν τα δικαιολογητικά είναι πλήρη, συντάσσεται σχέδιο απόφασης έγκρισης της τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης και προωθείται ιεραρχικά προς υπογραφή.
    18. Η Υπογεγραμμένη απόφαση αναρτάται στο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» και αποστέλλεται στον ενδιαφερόμενο και στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης Μεταλλείων.

Υπάρχει η δυνατότητα, πριν ο υποψήφιος εκμεταλλευτής, προχωρήσει σε διαδικασία αδειοδότησης για την εκμετάλλευση του μεταλλευτικού χώρου να ερευνήσει τον υποψήφιο προς αδειοδότηση χώρο, προκειμένου να διαπιστωθεί η καταλληλότητα του όσον αφορά τη μεταλλοφορία και τα αποθέματα του.

 

ΙΙ. Έγκριση τεχνικής μελέτης έρευνας μεταλλευτικών και ενεργειακών ορυκτών

Νομοθεσία

    • Νομοθετικό Διάταγμα 210/1973 “Περί Μεταλλευτικού Κώδικος” (ΦΕΚ Α’ 277), άρθρα 103, 104, 105, 107, 108, 110,112, 113, 118, 119, 121 και 122.
    • Νόμος 4442/16, άρθρα 64Α , 68, 69, 70, 74.
    • Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ ΦΕΚ Β΄1227/11)
    • ΚΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΠ/71099/67/17-10-18 (ΦΕΚ Β΄5018/18)
    • ΚΥΑ ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171312/427/14-2-18 (ΦΕΚ Β’ 480).

Βήματα:

–  Εισερχόμενο αίτημα έγκρισης τεχνικής μελέτης εκμετάλλευσης.

–  Έλεγχος σε ποια περίπτωση του άρθρου 74 του ν.4442/16 ανήκει η μελέτη.

Α. Εάν ανήκει στην περίπτωση της παραγράφου 6 του άρθρου 74 του ν. 4442/16:

    1. Ο ενδιαφερόμενος προβαίνει σε γνωστοποίηση ερευνητικών εργασιών.
    2. Γίνεται έλεγχος ορθότητας/πληρότητας
    3. Κοινοποιείται στις αρμόδιες Υπηρεσίες της παρ. 3 του άρθρου 6 της ΚΥΑ ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171312/427/14-2-18 (ΦΕΚ 480 Β΄).

Β. Εάν ανήκει στις περιπτώσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 74 του ν. 4442/16 τότε:

    1. Γίνεται έλεγχος πληρότητας/ορθότητας της υποβληθείσας προτυποποιημένης τεχνικής μελέτης.
    2. Διαβίβαση στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης Μεταλλείων για γνωμοδότηση.
    3. Εισερχόμενη γνωμοδότηση από επιθεωρήσεις.
    4. Εάν υπάρχουν διορθώσεις/ παρατηρήσεις από τα στάδια των στοιχείων 1&2, συντάσσεται έγγραφο προς τον ενδιαφερόμενο.
    5. Εάν η μελέτη είναι πλήρης, συντάσσεται έγγραφο προς τον ενδιαφερόμενο για την υποβολή των αντίστοιχων παραβόλων και άλλων παραστατικών που προβλέπονται στην ΥΑΥΠΕΝ/ΔΑΠ/71099/67/17-10-18 (ΦΕΚ Β΄5018) και στην παράγραφο 2 του άρθρου 64Α του ν.4442/16.
    6. Υποβολή των ανωτέρω δικαιολογητικών
    7. Έλεγχος ορθότητας/αρτιότητας
    8. Εάν είναι σύννομα συντάσσεται σχέδιο απόφασης έγκρισης της τεχνικής μελέτης έρευνας και προωθείται ιεραρχικά προς υπογραφή.
    9. Η Υπογεγραμμένη απόφαση αναρτάται στο «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» και αποστέλλεται στον ενδιαφερόμενο και στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης Μεταλλείων.

 

Χορήγηση αδειών για την εγκατάσταση και λειτουργία πάσης φύσεως μηχανημάτων και συγκροτημάτων επεξεργασίας ενεργειακών και μεταλλευτικών ορυκτών εντός μεταλλευτικών χώρων.

Προκειμένου να είναι νόμιμη η λειτουργία πάσης φύσεως ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων εντός Μεταλλευτικών χώρων απαιτείται η ακόλουθη διαδικασία.

Νομοθεσία

    • Νομοθετικό Διάταγμα 210/1973 “Περί Μεταλλευτικού Κώδικος” (ΦΕΚ Α’ 277), άρθρ 160
    • Ν.4512/2018, άρθρο 64.
    • Ν.4446/2016, άρθρα 71 – 73.
    • Υπουργική απόφαση: ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429 (ΦΕΚ:484/Β/2018)

 

Εγκαταστάσεις – Εγκατάσταση

Ανάλογα με τη φύση των εγκαταστάσεων (απλές ή σύνθετες, άρθρο 72§1 ν.4446/2016) ακολουθούνται τα:

Α. Σύνθετες εγκαταστάσεις

Χορηγείται έγκριση εγκατάστασης ως εξής:

    1. Αίτηση του ενδιαφερόμενου που συνοδεύεται από φάκελο δικαιολογητικών. Το περιεχόμενο του φακέλου προβλέπεται στα άρθρα 8 και 9, της ΥΑ: ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429.
    2. Έλεγχος των κάτωθι:

i. Η ύπαρξη μεταλλευτικών δικαιωμάτων για την έκταση που καταλαμβάνουν οι εγκαταστάσεις, σε συνεργασία με το τμήμα Μεταλλευτικών Δικαιωμάτων της Διεύθυνσης και το τμήμα Τεκμηρίωσης- Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών και Λατομικών Δραστηριοτήτων, της Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Πολιτικής

ii. Έλεγχος δικαιωμάτων εδαφοκτησίας ή εδαφοχρησίας με βάση τα στοιχεία του φακέλου.

iii. Η περιγραφή των εγκαταστάσεων σε οικονομοτεχνική μελέτη σύμφωνα με το άρθρο 8δ, της ΥΑ: ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429

iv. Η υπογραφή των παραπάνω μελετών από διπλωματούχους μηχανικούς σύμφωνα με το άρθρο 103 §3 του ΚΜΛΕ

Σε περίπτωση που οποιοσδήποτε όρος δεν ικανοποιείται ο φάκελος επιστρέφεται στον αιτούντα με σύνταξη ενημερωτικού εγγράφου.

    1. Έλεγχος πληρότητας και τεχνικής ορθότητας της οικονομοτεχνικής μελέτης σύμφωνα με τα άρθρο 103, του ΚΜΛΕ
    2. Έλεγχος ύπαρξης στατικής μελέτης για τα δομικά στοιχεία της εγκατάστασης, εφόσον αυτά υπάρχουν, σύμφωνα με το άρθρο 8ε, της ΥΑ: ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429
    3. Αν από τα 3 και 4 προκύψει ότι ο φάκελος είναι μη επαρκής, επιστρέφεται στον αιτούντα με σύνταξη εγγράφου συνοδευόμενου με τις παρατηρήσεις της Υπηρεσίας.
    4. Έγγραφο στον αιτούντα για την καταβολή των αμοιβών των μελετητών και των δικαιωμάτων του Δημοσίου (ΥΑ:ΥΠΕΝ/ΔΑΠ/71099/67/17-10-2018 ΦΕΚ: Β’ 5018, άρθρο 7 , Ν.3919/2017)
    5. Κατάθεση παραστατικών προς απόδειξη καταβολής των ανωτέρω ζητηθέντων στοιχείων.
    6. Έλεγχος ορθότητας και πληρότητας των παραστατικών. Σε αρνητική περίπτωση σύνταξη ενημερωτικού εγγράφου στον αιτούντα.
    7. Έκδοση πράξης έγκρισης εγκατάστασης που κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο και τις Υπηρεσίες που προβλέπονται στο άρθρο 7§1 της ΥΑ: ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429.

Β. Απλές εγκαταστάσεις

Η κατασκευή των εγκαταστάσεων υπόκειται σε καθεστώς γνωστοποίησης σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4 και 5, της ΥΑ:ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429.

    1. Υποβολή γνωστοποίησης κατασκευής της εγκατάστασης, μέσω ΟΠΣ του άρθρου 14 του ν. 4442/2016, από τον ενδιαφερόμενο.
    2. Έλεγχος των ακόλουθων:
      • Aν οι υπό γνωστοποίηση εγκαταστάσεις περιγράφονται σε κάποια ήδη εγκεκριμένη τεχνική μελέτη
      • Αν η χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, εμπεριέχει μεταλλευτικά δικαιώματα (σε συνεργασία με το τμήμα Μεταλλευτικών Δικαιωμάτων της Διεύθυνσης)
    3. Σε περίπτωση που δεν ικανοποιείται οποιοδήποτε από τα ανωτέρω γίνεται έγγραφο προς τον ενδιαφερόμενο, με κοινοποίηση στις Υπηρεσίες του άρθρου 3§3 ΥΑ: ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429, για τη μη αποδοχή της γνωστοποίησης.
    4. Εφόσον ικανοποιούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις ενημέρωση του αρχείου τμήματος και κοινοποίηση στις Υπηρεσίες του άρθρου 3§3 ΥΑ:ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429, για την αποδοχή της γνωστοποίησης.

Γ. Εγκαταστάσεις – Λειτουργία

Μετά την κατασκευή των εγκαταστάσεων απαιτείται η χορήγηση άδειας λειτουργίας. Σύμφωνα με το άρθρο 73 του Ν.4446/2013, η λειτουργία κάθε είδους εγκαταστάσεων (απλών ή σύνθετων) υπόκειται σε καθεστώς γνωστοποίησης.

Για τη διαδικασία γνωστοποίησης ακολουθούνται τα προβλεπόμενα στα άρθρα 3, 4 και 5, της ΥΑ:ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429.

    1. Ο ενδιαφερόμενος υποβάλει γνωστοποίηση λειτουργίας της εγκατάστασης προς το τμήμα.
    2. Μετά την παραλαβή της γνωστοποίησης ελέγχεται αν αυτή αντιστοιχεί σε υπάρχουσα έγκριση ή γνωστοποίηση εγκατάστασης και εφόσον δε διαπιστωθεί παρατήρηση ενημερώνεται το αρχείο τμήματος αλλιώς συντάσσεται έγγραφο απόρριψης προς τον ενδιαφερόμενο.
    3. Σύνταξη εγγράφου στις Υπηρεσίες του άρθρου 3§3 ΥΑ:ΔΑΠ/Α/Φ.4.2/οικ.171314/429, για την αποδοχή ή όχι της γνωστοποίησης

 

Μεταλλευτικός κώδικας

Λόγω του κατακερματισμού της ιδιοκτησίας του εδάφους και της πρακτικής αδυναμίας των ιδιοκτητών του εδάφους να εκμεταλλευθούν τα σπουδαιότερα, από την άποψη της οικονομικής σημασίας, μεταλλευτικά ορυκτά, οι συναφείς νομοθεσίες της Ηπειρωτικής Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και της Ελλάδας, διαχώρισαν τα ορυκτά αυτά από την ιδιοκτησία του εδάφους και καθόρισαν ειδικό τρόπο χορήγησης του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσής τους. Έτσι, σύμφωνα με την Ελληνική μεταλλευτική νομοθεσία – Ν.∆.210/1973 “Περί Μεταλλευτικού Κώδικος” (ΦΕΚ 277 Α), η ισχύς του οποίου άρχισε στις 6-4-1974, όπως συµπληρώθηκε και τροποποιήθηκε µε το Ν.274/1976 «Περί τροποποιήσεως του Μεταλλευτικού Κώδικα» (ΦΕΚ 50 Α) και το Ν. 4203/2013 άρθρο 12  (ΦΕΚ 235 Α) και λοιπές τροποποιήσεις, όπως ισχύει σήμερα, τα ορυκτά διακρίνονται σε μεταλλεύματα και σε λατομικά ορυκτά.

Μεταλλεύματα είναι τα μέταλλα και οι ενώσεις τους, τα ραδιενεργά και ενεργειακά ορυκτά, οι πολύτιμοι λίθοι, το θειάφι, ο τάλκης, ο φθορίτης, ο αμίαντος, οι άστριοι, το ορυκτό αλάτι, το αέριο ήλιο, τα γηγενή αέρια, τα φυσικά λιπάσματα κ.ά.

Τα λατομικά ορυκτά χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: α) τα αδρανή υλικά, β) τα μάρμαρα και λοιπά διακοσμητικά πετρώματα και γ) τα βιομηχανικά ορυκτά.

Η διάκριση αυτή είναι καθαρά νομική – συμβατική – και δεν βασίζεται πάντα σε επιστημονικά δεδομένα, αλλά σε οικονομικά κυρίως κριτήρια. Για παράδειγμα, πολλά ορυκτά όπως ο τάλκης, ο φθορίτης, ο αμίαντος, οι άστριοι, ο λευκόλιθος, τα οποία  επιστημονικά αλλά και από πλευράς χρήσεών τους θεωρούνται ως βιομηχανικά ορυκτά, ο νομοθέτης, σταθμίζοντας την οικονομική τους σημασία αλλά και την παράδοση, τα κατέταξε στα μεταλλεύματα.

Τα λατομικά ορυκτά ανήκουν στον ιδιοκτήτη του εδάφους, ο οποίος δικαιούται αποκλειστικά να τα ερευνά και να τα εκμεταλλεύεται με τις προϋποθέσεις και τους περιορισμούς της λατομικής νομοθεσίας, που απαιτεί να διαπιστωθεί ότι δεν προκαλούνται προβλήματα και οχλήσεις σε περιοίκους, αρχαιολογικούς χώρους, κτίσματα οικισμούς, δημόσια έργα και περιβάλλον και εφόσον υποβληθούν, αξιολογηθούν και εγκριθούν ειδικές τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες.

Αντίθετα, το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης μεταλλευμάτων δεν ανήκει στον ιδιοκτήτη του εδάφους αλλά ανήκει στο Δημόσιο και, στις περισσότερες περιπτώσεις, παραχωρείται σε ιδιώτες για ορισμένο χρόνο (50+25+25 έτη), με Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο συνιστάται το δικαίωμα κυριότητος επί μεταλλείου ή δικαίωμα μεταλλειοκτησίας.

Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (Α.Κ.), άρθρο 1001, «Η κυριότητα πάνω σε ακίνητο εκτείνεται, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, στο χώρο πάνω και κάτω από το έδαφος. …». Έτσι, στην περίπτωση της μεταλλειοκτησίας, η κυριότητα στο ακίνητο αντί να εκτείνεται αδιακρίτως και κάτω από το έδαφος, εκτείνεται, με βάση τον ειδικό μεταλλευτικό νόμο, μόνο στα λατομικά ορυκτά, διότι για την εξόρυξη και την εκμετάλλευση των μεταλλευτικών ορυκτών, υφίσταται χωριστό δικαίωμα, το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας. Το τυχόν παραχωρημένο σε ιδιώτες δικαίωμα της μεταλλειοκτησίας μεταβιβάζεται αλλά και κληρονομείται.

Το δημόσιο διατηρεί – εξαιρεί υπέρ του από την παραχώρηση – το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης των ραδιενεργών και ενεργειακών ορυκτών, της σμύριδας, του ορυκτού άλατος, των γηγενών αερίων και των φυσικών λιπασμάτων. Ακόμη, στο δημόσιο ανήκει το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης των λοιπών μεταλλευμάτων που εντοπίζονται στον Ελληνικό υποθαλάσσιο χώρο, στους πυθμένες των λιμνών καθώς και σε ορισμένες περιοχές που καλούνται δημόσιοι μεταλλευτικοί χώροι (ΔΜΧ) ή μεταλλευτικές περιοχές του Δημοσίου, που περιήλθαν σε αυτό με διάφορους τρόπους (δωρεές, εχθρικές περιουσίες μετά τη γερμανική κατοχή, έκπτωση μεταλλειοκτητών πριν από το 1973, εξηρημένες υπέρ του Δημοσίου περιοχές κ.λ.π.). Με τον ισχύοντα Μεταλλευτικό Κώδικα πολλά μεταλλεύματα (όπως χρυσού, αργύρου, λευκόχρυσου) που κατά το παρελθόν είχαν εξαιρεθεί υπέρ του δημοσίου, μπορούν μετά την ισχύ του (1974) να παραχωρηθούν.

 

Η παραχώρηση του δικαιώματος μεταλλειοκτησίας 

Το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας μεταλλευμάτων που δεν εξαιρούνται υπέρ του δημοσίου παραχωρείται σε δύο στάδια:

α) Στο πρώτο στάδιο, που είναι το στάδιο της έρευνας, χορηγείται στον πρώτο αιτούντα άδεια μεταλλευτικών ερευνών (ΑΜΕ), διάρκειας 3 ετών και για χώρο μεγίστου εμβαδού 10.000 στρεμμάτων, που εκδίδεται με απόφαση του αρμόδιου Περιφερειάρχη, εφόσον διαπιστωθεί ότι η αίτηση πληροί τις προϋποθέσεις του Νόμου (τα στοιχεία της αίτησης, τα υποβαλλόμενα δικαιολογητικά (πιστοποιητικό ιθαγενείας, απόσπασμα καταστατικού, παράβολο τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ (αρ.23 ΜΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 παρ.6 ν.4203/13), τον τρόπο καθορισμού των ορίων του χώρου και την έκταση) και εφόσον ο χώρος της αιτήσεως δεν συμπίπτει  με άλλους έγκυρους μεταλλευτικούς τίτλους ή άλλες προγενέστερες έγκυρες αιτήσεις ή χώρους του δημοσίου. Συγκεκριμένα, εκδίδεται διαπιστωτική πράξη με την οποία διαπιστώνεται η ολοκλήρωση του ελέγχου και καλείται ο ενδιαφερόμενος να προσδιορίσει, εντός του αιτούμενου χώρου, όπως αυτός τυχόν έχει περικοπεί μετά τον διενεργηθέντα έλεγχο, το είδος των εργασιών που προτίθεται να διενεργήσει καθώς και τη θέση αυτών. Ανάλογα με το είδος των ερευνητικών εργασιών απαιτείται (α) Υποβολή έγγραφης δήλωσης, για τις περιπτώσεις που οι προβλεπόμενες ερευνητικές εργασίες δεν έχουν καμία επέμβαση επί του εδάφους, ή (β) Προσκόμιση Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων και εγκεκριμένης προτυποποιημένης τεχνικής μελέτης για τις περιπτώσεις περιορισμένων εκσκαφών ή (γ) Προσκόμιση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και εγκεκριμένης προτυποποιημένης τεχνικής μελέτης για τις περιπτώσεις γεωτρήσεων, στοών ή επεμβάσεων σε βάθος. Κατόπιν της προσκόμισης αυτών εκδίδεται η ΑΜΕ.

β) Ακολουθεί το δεύτερο στάδιο, της παραχωρήσεως του μεταλλείου, που γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο συνιστάται υπέρ του κατόχου της ΑΜΕ το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας επί των μεταλλευμάτων που ανευρέθηκαν στο χώρο της ΑΜΕ και εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού ΠΕΝ, εφόσον τηρηθεί διαδικασία προκήρυξης και διαπιστωθεί ότι ο ενδιαφερόμενος πιστοποίησε την ύπαρξη εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος με βάση οικονομοτεχνική μελέτη. Σε περίπτωση που η μελέτη κριθεί ανακριβής ή ανεπαρκής χορηγείται με απόφαση του Υπουργού ετήσια παράταση και σε περίπτωση που αυτή παρέλθει άπρακτη απορρίπτεται το αίτημα με απόφαση του ίδιου Υπουργού και ο χώρος ελευθερώνεται (που σημαίνει ότι για τον χώρο αυτό μπορεί νόμιμα να υποβληθεί αίτηση για χορήγηση νέας άδειας μεταλλευτικών ερευνών).

 

Η φύση και το περιεχόμενο του δικαιώματος μεταλλειοκτησίας

α) Το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας είναι ένα αυτοτελές εμπράγματο δικαίωμα, εντελώς διακεκριμένο από την εδαφοκτησία.

β) Το δικαίωμα που προκύπτει από την άδεια μεταλλευτικών ερευνών είναι περιορισμένο τόσο χρονικά (τρία χρόνια), όσο και από πλευράς περιεχομένου (επιτρέπεται μόνο η έρευνα και όχι η εκμετάλλευση μεταλλευμάτων). Αντίθετα, το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας που προκύπτει από την παραχώρηση ισχύει για 50 χρόνια και μπορεί να παραταθεί επί δύο ακόμα 25ετίες κατά την ελεύθερη κρίση του Υπουργού, που διαμορφώνεται με βάση το ρυθμό εκμετάλλευσης, το βαθμό επεξεργασίας του μεταλλεύματος, το μέγεθος των εγκαταστάσεων και το μέγεθος και την ποιότητα των αποθεμάτων.

γ) Με την παραχώρηση του δικαιώματος μεταλλειοκτησίας παρέχονται:

    • το αποκλειστικό δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης όλων των μεταλλευμάτων που απαντώνται στην επιφάνεια και στο υπέδαφος του χώρου της παραχώρησης, εκτός από αυτά που έχουν εξαιρεθεί υπέρ του δημοσίου.
    • το δικαίωμα διάθεσης και των λατομικών ορυκτών (εκτός από τα μάρμαρα και κάποια βιομηχανικά ορυκτά) που συνεξορύσσονται ή παράγονται κατά την εκμετάλλευση ή την επεξεργασία των μεταλλευμάτων, αντίστοιχα.

δ) Το δικαίωμα μεταλλειοκτησίας μεταβιβάζεται και εκμισθώνεται, με συμβολαιογραφικό έγγραφο, και φυσικά κληρονομείται ύστερα από έγκριση του Υπουργού ΠΕΝ.

ε) Τα παραχωρητήρια διατάγματα καθώς και οι συμβάσεις μεταβίβασης ή μίσθωσης των δικαιωμάτων μεταλλειοκτησίας με τις εγκριτικές Υπουργικές αποφάσεις πρέπει να μεταγράφονται στο οικείο υποθηκοφυλακείο, δεδομένου ότι τα μεταλλεία θεωρούνται ακίνητα.

Φυσικά ή νομικά πρόσωπα τρίτων χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν δικαιούνται να υποβάλλουν αίτηση για την απόκτηση άδειας μεταλλευτικών ερευνών. Μπορούν όμως να αποκτήσουν με αγορά τα δικαιώματα υφιστάμενης άδειας μεταλλευτικών ερευνών και εν συνεχεία να ζητήσουν την απόκτηση δικαιωμάτων μεταλλειοκτησίας, δηλαδή παραχώρηση.

Για την απόκτηση με οποιοδήποτε τρόπο (αγορά ή μίσθωση ή κληρονομιά) μεταλλευτικών δικαιωμάτων από φυσικά ή νομικά πρόσωπα τρίτων χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτείται η προηγούμενη έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Σύμφωνα με την ελληνική μεταλλευτική νομοθεσία εταιρίες που έχουν ιδρυθεί και έχουν έδρα την Ελλάδα αντιμετωπίζονται, για την απόκτηση μεταλλευτικών δικαιωμάτων, ως αλλοδαπές, εάν με βάση την εθνικότητα της πλειοψηφίας των μετόχων ή των κεφαλαίων τελούν υπό νομική ή οικονομική εξάρτηση φυσικών ή νομικών προσώπων τρίτων χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για την απόκτηση από οποιονδήποτε μεταλλευτικών δικαιωμάτων σε παραμεθόριες περιοχές απαιτείται ειδική έγκριση.

Εφόσον απαιτείται η χρησιμοποίηση ξένης ιδιοκτησίας για την έρευνα ή εκμετάλλευση του μεταλλείου ο μεταλλειοκτήτης οφείλει να εξασφαλίσει τη συναίνεση του ιδιοκτήτη του εδάφους (προφανώς με μίσθωση ή αγορά). Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία, παρέχεται η δυνατότητα αναγκαστικής απαλλοτριώσεως ή προσωρινής καταλήψεως της ξένης ιδιοκτησίας, που εκδίδεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, δεδομένου ότι η έρευνα και εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων θεωρείται από το νόμο δημοσίας ωφελείας. Η απαλλοτρίωση γίνεται υπέρ και με δαπάνες του μεταλλειοκτήτη.