Χαρτογράφηση Θορύβου Πολεοδομικών Συγκροτημάτων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της καταπολέμησης των ηχητικών οχλήσεων, διαμόρφωσε μια κοινή προσέγγιση για την αποφυγή, την πρόληψη και τον κατά προτεραιότητα περιορισμό των επιβλαβών επιπτώσεων της έκθεσης στον περιβαλλοντικό θόρυβο μέσω της Οδηγίας 2002/49/ΕΚ. Η Οδηγία αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με την Κ.Υ.Α. 13586/724/2006 (ΦΕΚ Β΄ 384), «Καθορισμός μέτρων, όρων και μεθόδων για την αξιολόγηση και τη διαχείριση του θορύβου στο περιβάλλον, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2002/49/ΕΚ “σχετικά με την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου” του Συμβουλίου της 25.6.2002».

Η ανωτέρω προσέγγιση στηρίζεται στον χαρτογραφικό προσδιορισμό της έκθεσης στο θόρυβο μέσω εκπόνησης Στρατηγικών Χαρτών Θορύβου (Σ.Χ.Θ.), σύμφωνα με κοινές μεθόδους, στην ενημέρωση των πληθυσμών και στον σχεδιασμό και την υλοποίηση Σχεδίων Δράσης (Σ.Δ.) σε τοπικό επίπεδο. Στο πλαίσιο της Οδηγίας 2002/49/ΕΚ, ως «περιβαλλοντικός θόρυβος» νοούνται οι ανεπιθύμητοι ή επιβλαβείς θόρυβοι στις αστικές περιοχές και στο ύπαιθρο που δημιουργούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των θορύβων που εκπέμπονται από μεταφορικά μέσα, από οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές μεταφορές και από χώρους βιομηχανικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2002/49 και στην ΚΥΑ 13586/724/2006, εκδόθηκε και η ΚΥΑ οικ. 211773/2012 (ΦΕΚ Β΄ 1367) «Καθορισμός δεικτών αξιολόγησης και ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων δεικτών περιβαλλοντικού θορύβου που προέρχεται από τη λειτουργία συγκοινωνιακών έργων, τεχνικές προδιαγραφές ειδικών ακουστικών μελετών υπολογισμού και εφαρμογής (ΕΑΜΥΕ) αντιθορυβικών πετασμάτων, προδιαγραφές προγραμμάτων παρακολούθησης περιβαλλοντικού θορύβου και άλλες διατάξεις», που αποσκοπεί μεταξύ άλλων στον καθορισμό ορίων οδικού κυκλοφοριακού, σιδηροδρομικού και αεροπορικού θορύβου, σύμφωνα με τους δείκτες αξιολόγησης Lden (24−ωρος) και Lnight (8−ωρος νυκτερινός). Ο Lden είναι δείκτης του επιπέδου του συνολικού θορύβου την ημέρα, το βράδυ και τη νύχτα, ο οποίος χρησιμοποιείται για την ποσοτικοποίηση της όχλησης που συνδέεται με την έκθεση στο θόρυβο. Ο Lnight είναι δείκτης του ηχητικού επιπέδου κατά την νύκτα. Οι τιμές των δεικτών Lden και Lnight προσδιορίζονται χρησιμοποιώντας καθορισμένη κοινή μεθοδολογία που καθορίζεται στο παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας, με χρήση συγκεκριμένων μεθόδων εκτίμησης καθώς και μετρήσεων. Οι δείκτες θορύβου Lden και Lnight χρησιμοποιούνται στην κατάρτιση των Σ.Χ.Θ. και των Σ.Δ..

Ως ανώτατα επιτρεπόμενα όρια δεικτών οδικού, σιδηροδρομικού και αεροπορικού θορύβου καθορίζονται τα ακόλουθα:

α.     Για τον δείκτη Lden (24−ωρος) : τα 70 dB
β.     Για τον δείκτη Lnight (8−ωρος νυκτερινός) : τα 60 dB

Σε εφαρμογή των προβλέψεων της ανωτέρω Οδηγίας, η Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας Ατμόσφαιρας (Κ.Α.Π.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Υ.Π.ΕΝ.), μέσω χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ 2007-2013, υλοποίησε 11 μελέτες χαρτογράφησης θορύβου από τις οποίες προέκυψαν Στρατηγικοί Χάρτες Θορύβου (Σ.Χ.Θ.) και Σχέδια Δράσης (Σ.Δ.) για τα παρακάτω 17 Πολεοδομικά Συγκροτήματα (Π.Σ.) της χώρας:

Π.Σ. ΛΑΡΙΣΑΣ & ΒΟΛΟΥ

Π.Σ. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ & ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ

Π.Σ. ΠΑΤΡΑΣ

Π.Σ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ & ΚΑΒΑΛΑΣ

Π.Σ. ΚΕΡΚΥΡΑΣ & ΑΓΡΙΝΙΟΥ

Π.Σ. ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ

Π.Σ. ΒΟΡΕΙΑ ΑΘΗΝΑ

Π.Σ. ΝΟΤΙΑ ΑΘΗΝΑ

Π.Σ. ΠΕΙΡΑΙΑΣ

Π.Σ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ & ΝΕΑΠΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Π.Σ. ΣΕΡΡΩΝ & ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τονίζεται ότι οι Σ.Χ.Θ. αποτυπώνουν την κατάσταση που επικρατούσε στα Π.Σ. τη δεδομένη χρονική στιγμή που υλοποιήθηκε η μελέτη, με βάση και τα διαθέσιμα στοιχεία. Τα προτεινόμενα επομένως μέτρα των Σ.Δ., βασίζονται στην αποτύπωση που έγινε με τους Σ.Χ.Θ. εκείνη την περίοδο καθώς και των σχεδιαζόμενων εκείνη την περίοδο δράσεων των αρμοδίων αρχών και είναι πιθανό σήμερα ορισμένα από αυτά, να χρειάζονται επικαιροποίηση. Εξάλλου είναι σαφές από τα αναφερόμενα στο Παράρτημα V της Οδηγίας για τις στοιχειώδεις απαιτήσεις των Σ.Δ., ότι αυτά κυρίως περιλαμβάνουν «-μέτρα κατά του θορύβου τα οποία ήδη εφαρμόζονται και σχέδια τα οποία προετοιμάζονται», «- σχεδιαζόμενες δράσεις των αρμοδίων αρχών για τα επόμενα πέντε χρόνια…» και «- μακροπρόθεσμη στρατηγική». Στο άρθρο 8, παρ. 1 για τα Σ.Δ., αναφέρεται επίσης «… περιλαμβάνουν τη λήψη μέτρων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση προτεραιοτήτων οι οποίες ενδέχεται να επισημανθούν λόγω υπέρβασης κάποιας οικείας οριακής τιμής ή βάση άλλων εθνικών κριτηρίων που καθορίζονται από την αρμόδια αρχή …». Επομένως, τα προτεινόμενα Σ.Δ. αποτελούν ενδεικτικό κατάλογο μέτρων, στην κατεύθυνση αντιμετώπισης του περιβαλλοντικού θορύβου, η υλοποίηση των οποίων από τις Περιφερειακές Αρχές, τους Ο.Τ.Α. ή άλλους φορείς, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως διαθεσιμότητα πόρων, προτεραιότητες κλπ.