Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών

Με τον Ν. 3044/2002 (ΦΕΚ 197/27-8-2002) ιδρύθηκαν 25 Περιοχές Προστασίας με Φορέα Διαχείρισης (ΦΔ), πού προστέθηκαν στις δύο περιοχές πού είχαν ήδη κηρυχθεί ως προστατευόμενες, με βάση τούς Ν. 1650/1986 και 2742/1999: το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου και το Εθνικό Πάρκο Σχινιά-Μαραθώνα. Ο Ν. 3044/2002 περιλαμβάνει και χάρτες με τα εξωτερικά όρια κάθε μίας από τις 25 ΠΠ.

Με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) συγκροτήθηκαν τα Διοικητικά Συμβούλια των αντίστοιχων ΦΔ τα οποία στελεχώθηκαν στη συνέχεια με Υπουργικές Αποφάσεις.

Με το ν 4519/2018 ιδρύθηκαν 8 νέοι ΦΔ, οι οποίοι λειτούργησαν για 2 και πλέον χρόνια χωρίς ουσιαστική χρηματοδότηση και με ελλείψεις σε προσωπικό και υποδομές.

Mε το νέο Ν 4685/2020,  ιδρύεται ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά έναν κεντρικό φορέα συντονισμού της διακυβέρνησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, στα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία. Γίνεται έτσι δεκτό ένα πάγιο αίτημα πολλών περιβαλλοντικών οργανώσεων και τοπικών φορέων.

Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών – ΜΔΠΠ), που είναι περίπου αντίστοιχες με τα σχέδια διαχείρισης, που εκπονούνται για τις περιοχές αυτές. Εννοείται ότι παραμένει η προστασία και η κάλυψη για όλες τις προστατευόμενες περιοχές, τα εθνικά πάρκα και τους εθνικούς δρυμούς. Ο νέος φορέας αναλαμβάνει τον συντονισμό για μια πιο αναβαθμισμένη προστασία των συγκεκριμένων περιοχών και, μεταξύ άλλων, θα γνωμοδοτεί για τις επιπτώσεις έργων ή δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις προστατευόμενες περιοχές. Στο πλαίσιο κάθε μίας από τις 24 Μονάδες θα λειτουργούν τοπικές επιτροπές διαχείρισης που θα βασίζονται στη συμμετοχικότητα και θα αποτελούνται από εκπροσώπους της επιστημονικής κοινότητας, των περιβαλλοντικών οργανώσεων, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών και θα έχουν ουσιαστική συμβολή στη διαχείριση των περιοχών αυτών.

Η στελέχωση του νέου σχήματος (Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές) θα γίνει μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ. Η βάση στελέχωσης των 24 ΜΔΠΠ θα είναι οι σημερινοί υπηρετούντες υπάλληλοι μετά από αξιολόγηση μέσω ΑΣΕΠ.

Ο Οργανισμός, στο πλαίσιο ενός καινοτόμου συστήματος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, θα συνάψει αμέσως μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Λιμενικό Σώμα για τη φύλαξη των περιοχών. Παράλληλα, θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Δήμους για την υλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης και την πραγματοποίηση έργων και αναπτυξιακών προγραμμάτων. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα είναι σε θέση να αυξήσει τους διαθέσιμους πόρους για τις προστατευόμενες περιοχές –μεταξύ άλλων μέσω προσέλκυσης ευρωπαϊκών πόρων. Επιπλέον, ουσιαστική αύξηση των πόρων γι αυτές τις περιοχές θα προκύψει από την είσπραξη ποσοστών επί των εσόδων της εκμετάλλευσης των διαφόρων ήπιων δραστηριοτήτων που θα λαμβάνουν χώρα εντός των περιοχών αυτών (οικοτουρισμός, πολιτιστικές δραστηριότητες κλπ). Τα χρήματα αυτά μαζί επίσης με έσοδα από σήματα ποιότητας θα κατευθύνονται στα ταμεία του ΟΦΥΠΕΚΑ με βάση σχετική ΚΥΑ που θα εκδοθεί. Στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι η δημιουργία ενός μοντέλου για τις προστατευόμενες περιοχές που θα είναι περισσότερο λειτουργικό διοικητικά και θα διαθέτει πιο ουσιαστική οικονομική υποστήριξη, με προοπτική να καταστεί καταλύτης βιώσιμης ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες.

Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Χατζηδάκη, ορίστηκε το Διοικητικό Συμβούλιο του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής» (ΟΦΥΠΕΚΑ), ως κατωτέρω:

  1. Μαρία Παπαδοπούλου του Πέτρου, Καθηγήτρια της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), ως Πρόεδρος.
  2. Κωνσταντίνος Τριάντης του Αριστοτέλη, Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοποικιλότητας Οικοσυστημάτων στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ως Διευθύνων Σύμβουλος
  3. Παναγιώτης Δημόπουλος του Διονυσίου, Καθηγητής Βοτανικής – Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Πρόεδρος της Επιτροπής Φύση 2000, ως μέλος.
  4. Κωνσταντίνος Δημόπουλος του Ιωάννη, Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως μέλος,
  5. Σμυρνής Δημήτριος του Βασιλείου , Δικηγόρος, ως μέλος.
  6. Τόγια Αλεξάνδρα –Σοφία του Γεωργίου , Οικονομολόγος Περιβάλλοντος, ως μέλος.
  7. Κλώντζα Ελευθερία του Εμμανουήλ , Περιβαλλοντολόγος, ως μέλος.

 

Ο Διευθύνων Σύμβουλος είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου είναι πενταετής και μπορεί να ανανεωθεί μία φορά.