Γεωθερμία
Η γεωθερμική ενέργεια αποτελεί ήπια και ανανεώσιµη πηγή ενέργειας, η οποία λόγω του ελάχιστου, αν όχι μηδενικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος που έχει, μπορεί να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην ενεργειακή αυτονομία και κατά συνέπεια στην ενεργειακή ασφάλεια ενός κράτους.
Η Ελλάδα, λόγω των κατάλληλων γεωλογικών συνθηκών, διαθέτει πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό και θεωρείται από τις πλέον ευνοημένες χώρες παγκοσμίως. Έως σήμερα, σε 30 περιοχές σε όλη τη χώρα έχουν εντοπιστεί γεωθερμικά πεδία τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για άμεσες χρήσεις, με ήπιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, και να καλύψουν μια σειρά από ενεργειακές ανάγκες (π.χ. θέρμανση ιχθυοκαλλιεργειών, θερμοκηπιακές καλλιέργειες, ξήρανση αγροτικών προϊόντων, θέρμανση και ψύξη κατοικιών, σχολείων και νοσοκομείων αφαλάτωση νερού, λειτουργία λουτροθεραπευτικών εγκαταστάσεων κ.λπ.) και να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή αυτονομία των περιοχών σε διάφορους παραγωγικούς τομείς: στον πρωτογενή τομέα, με τη μείωση του ενεργειακού κόστους στη γεωργία και τις ιχθυοκαλλιέργειες, στη μεταποίηση καθώς και στη θέρμανση κατοικιών, σχολείων και νοσοκομείων.
Για την πληρέστερη κατανόηση των θεμάτων γεωθερμίας παρατίθενται οι ακόλουθοι όροι που ισχύουν μετά την έκδοση του ν.4602/2019 (ΦΕΚ Α’ 45, 09.03.2019) “Έρευνα, εκμετάλλευση και διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, σύσταση Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, ιδιοκτησιακός διαχωρισμός δικτύων διανομής φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις” :
Γεωθερμικό δυναμικό (ΓΘΔ) είναι το σύνολο των γηγενών φυσικών θερμών ρευστών, επιφανειακών ή υπογείων, και της θερμότητας των γεωλογικών σχηματισμών, που η θερμοκρασία τους υπερβαίνει τους 30°C.
Γεωθερμικό πεδίο (ΓΘΠ) είναι ο ενιαίος μεταλλευτικός χώρος μέσα στον οποίο εντοπίζεται αυτοτελές ΓΘ Δυναμικό.
Περιοχή γεωθερμικού ενδιαφέροντος (ΠΓΘΕ) είναι ο ευρύτερος χώρος μέσα στον οποίο υπάρχουν ενδείξεις παρουσίας γεωθερμικού δυναμικού θερμοκρασίας έως 90°C.
Προϊόν του γεωθερμικού δυναμικού θεωρείται το αξιοποιήσιμο θερμοενεργειακό του περιεχόμενο.
Παραπροϊόντα του γεωθερμικού δυναμικού θεωρούνται άλλα προϊόντα που συμπαράγονται κατά την εκμετάλλευση εκτός από το θερμοενεργειακό περιεχόμενο (π.χ. μεταφερόμενα άλατα με το γεωθερμικό ρευστό CO2 κλπ).
Υποπροϊόν του γεωθερμικού δυναμικού θεωρείται το γεωθερμικό ρευστό που απομένει, ύστερα από την απόληψη των κατά τα ανωτέρω προϊόντων και παρα-προϊόντων.
Τα γεωθερμικά πεδία διακρίνονται ως τοπικού και εθνικού ενδιαφέροντος:
- Στα τοπικού ενδιαφέροντος η θερμοκρασία του προϊόντος κυμαίνεται από 30°C – 90°C.
- Στα εθνικού ενδιαφέροντος η θερμοκρασία του προϊόντος υπερβαίνει τους 90°C.
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από γνώμη της Ε.Α.Γ.Μ.Ε., γίνεται ο χαρακτηρισμός ενός ερευνημένου χώρου ως γεωθερμικού πεδίου και η υπαγωγή του σε κατηγορία τοπικού ή εθνικού ενδιαφέροντος. Επίσης, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας γίνεται ο χαρακτηρισμός μίας περιοχής ως περιοχής γεωθερμικού ενδιαφέροντος.
Η έρευνα, διαχείριση και εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού, με εξαίρεση τα πεδία τοπικού ενδιαφέροντος και τις ΠΓΘΕ, υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η έρευνα, διαχείριση και εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού σε πεδία τοπικού ενδιαφέροντος και τις ΠΓΘΕ υπάγεται στην αρμοδιότητα του συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Ειδικότερα για τα Ενεργειακά Συστήματα Θέρμανσης ή Ψύξης χώρων, τα οποία είναι επίσης γνωστά με εμπορικές ονομασίες, όπως αντλίες θερμότητας, γεωθερμικές αντλίες, ήπια γεωθερμία κ.λπ., επιτρέπεται η εγκατάστασή τους για ίδια χρήση μέσω της εκμετάλλευσης της θερμότητας γεωλογικών σχηματισμών και υδάτων επιφανειακών ή υπόγειων, που δεν χαρακτηρίζονται Γεωθερμικό Δυναμικό. Για την εγκατάσταση των συστημάτων αυτών χορηγείται άδεια στον κύριο του ακινήτου από τις Διευθύνσεις Ανάπτυξης της οικείας Περιφέρειας (ν.4602/2019, αρ.13). Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ρυθμίζονται οι ειδικότεροι όροι, οι προϋποθέσεις, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία για την έκδοση των αδειών αυτών.