Φθοριούχα Αέρια του Θερμοκηπίου

Τα φθοριούχα αέρια (F-Gases) αποτελούν μια οικογένεια από τεχνητά αέρια που χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, κυρίως στους τομείς της ψύξης και του κλιματισμού. Τα φθοριούχα αέρια, μαζί με το Διοξείδιο του άνθρακα (CO₂), το Μεθάνιο (CH₄) και το Πρωτοξείδιο του Αζώτου (N₂O), αποτελούν την ομάδα των αερίων γνωστών ως «αέρια του θερμοκηπίου» οι εκπομπές των οποίων ελέγχονται από το Πρωτόκολλο του Κυότο στα πλαίσια της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC). Αν και οι εκπομπές των φθοριούχων αντιπροσωπεύουν σήμερα το 2% του συνόλου των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, είναι η μόνη ομάδα αερίων με σαφή αυξητική τάση, ενώ ταυτόχρονα είναι αέρια με πολύ υψηλό δυναμικό θέρμανσης του πλανήτη (GWP), έως και 23.000 φορές μεγαλύτερο του διοξειδίου του άνθρακα.

Βασικός λόγος για την αυξητική αυτή τάση είναι το γεγονός ότι από τη δεκαετία του 1990 χρησιμοποιoύνται ευρύτατα – κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες – στους τομείς της ψύξης και του κλιματισμού, για την αντικατάσταση των Χλωροφθορανθράκων (CFCs) και των Υδροχλωροφθορανθράκων (HCFCs), αερίων που καταργήθηκαν σταδιακά από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ ως ουσίες υπεύθυνες για την καταστροφή της στιβάδας του όζοντος.

Ποια είναι τα φθοριούχα αέρια

Τα φθοριούχα ανήκουν σε τρείς μεγάλες ομάδες:

• • Οι υδροφθοράνθρακες (HFCs) είναι η συνηθέστερη και μεγαλύτερη ομάδα φθοριούχων αερίων. Χρησιμοποιούνται ως ψυκτικά μέσα σε εξοπλισμό ψύξης, κλιματισμού και αντλιών θερμότητας, ως παράγοντες διόγκωσης αφρωδών υλικών, ως διαλύτες καθώς και σε πυροσβεστήρες και αερολύματα.
  • Οι υπερφθοράνθρακες (PFCs) χρησιμοποιούνται συνήθως στον τομέα των ηλεκτρονικών, καθώς και στον τομέα των καλλυντικών και τη φαρμακευτική βιομηχανία. Στο παρελθόν, οι υπερφθοράνθρακες χρησιμοποιούνταν επίσης σε πυροσβεστήρες και πιθανόν να υπάρχουν ακόμη τέτοια συστήματα.
  • Το εξαφθοριούχο θείο (SF6) χρησιμοποιείται κυρίως ως μονωτικό αέριο, σε διακόπτες υψηλής τάσης καθώς και στην παραγωγή μαγνησίου και αλουμινίου.

Διεθνές πλαίσιο – Συμβάσεις και πρωτόκολλα των Ηνωμένων εθνών

Επί του παρόντος, τα Φθοριούχα αέρια καλύπτονται από τη Σύμβαση – Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) και το Πρωτόκολλο του Κυότο.

Η σταδιακή μείωση της παραγωγής και χρήσης των φθοριούχων αερίων έχει τεθεί σαν θέμα και συζητείται έντονα τα τελευταία 5 χρόνια στα πλαίσια του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ για την προστασία της στιβάδας του όζοντος. Υπενθυμίζεται πως η χρήση των φθοριούχων αερίων (κυρίως στους τομείς ψύξης/κλιματισμού) πριμοδοτήθηκε ουσιαστικά από την σταδιακή κατάργηση των ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος (CFCs, HCFCs) η οποία επιβλήθηκε με το Πρωτόκολλο.

Στο διάστημα της τελευταίας πενταετίας και μέχρι το 2014, είχαν υποβληθεί δύο προτάσεις για την υπαγωγή των Φθοριούχων αερίων στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ : από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό, καθώς και από τη Μικρονησία (και τον Μαυρίκιο το 2009). Ο πυρήνας και των δύο προτάσεων ήταν η ένταξη των Φθοριούχων στο Πρωτόκολλο και η χρήση των μηχανισμών του (οι οποίοι θεωρούνται επιτυχημένοι και αποδοτικοί) για τη σταδιακή τους κατάργηση. Οι προτάσεις αυτές όμως δεν είχαν αποδοχή δεδομένου οι αναπτυσσόμενες χώρες και κυρίως η Ινδία, η Κίνα η Βραζιλία και η Αργεντινή, ήταν απρόθυμες να συζητήσουν το θέμα.

Το 2015 ήταν έτος πολύ μεγαλύτερης κινητικότητας στο θέμα της ένταξης των Φθοριούχων στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ. Καταρχήν, η Ευρωπαϊκή Ένωση, αξιοποιώντας τη δυναμική που της έδωσε ο νέος Κανονισμός 517/2014 για τη σταδιακή απομείωση των φθοριούχων αερίων στις χώρες-μέλη της, κατέθεσε τη δική της πρόταση στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ. Παράλληλα, σχετική πρόταση κατέθεσε και η Ινδία ενσωματώνοντας τις δικές της οπτικές και προτεραιότητες.

Με βάση τις προτάσεις αυτές υπήρξαν έντονες διεργασίες στα όργανα του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ μέσα στο 2015. Μετά από εκτενή προετοιμασία στις συναντήσεις του Open-Ended Working Group (OEWG-35 Μπανγκόκ 22-24 Απριλίου, OEWG-36 Παρίσι 20-24 Ιουλίου και Ντουμπάι 29-30 Οκτωβρίου) στην  27^η Συνάντηση των Μερών του Πρωτοκόλλου (MOP-27) στο Ντουμπάι (1-5 Νοέμβρη) επιτεύχθηκε επιτέλους συμφωνία για έναρξη των διαπραγματεύσεων για το θέμα.

Ειδικότερα και με την απόφαση XXVII/1 αποφασίσθηκε η δημιουργία ομάδας εργασίας η οποία, εντός του 2016, θα εξετάσει τη σκοπιμότητα και τους τρόπους διαχείρισης των φθοριούχων αερίων εντός του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ. Για το σκοπό αυτό προγραμματίζονται ήδη μία σειρά από προπαρασκευαστικές συναντήσεις (OEWG) καθώς και μία έκτακτη σύγκλιση των Μερών του Πρωτοκόλλου (MOP) μέσα στο 2016.

Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα φθοριούχα αέρια

Ιστορικό

Μέχρι και το τέλος του 2014 η πολιτική της Ε.Ε. για τα Φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου απέβλεπε στον έλεγχο και περιορισμό των εκπομπών των  αερίων αυτών, στα πλαίσια των στόχων της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές (UNFCCC) και του Πρωτοκόλλου του Κυότο.

Βασικά μέτρα της πολιτικής αυτής ήταν η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση βλαβών και η τακτική συντήρηση του εξοπλισμού που λειτουργεί με φθοριούχα αέρια (κυρίως στους τομείς ψύξης, κλιματισμού, πυρόσβεσης), η πιστοποίηση των τεχνικών που ασχολούνται με φθοριούχα, η κατάλληλη σήμανση των προϊόντων και εξοπλισμού που περιέχουν φθοριούχα, καθώς και η τήρηση των κανόνων για τις διαδικασίες ανάκτησης, μεταφοράς και ανακύκλωσης των αερίων.

Τα μέτρα αυτά προβλέπονταν στον Κανονισμό (ΕΚ) 842/2006 «για ορισμένα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου», καθώς και την οδηγία 2006/40 για τις εκπομπές από κλιματιστικά συστήματα αυτοκινήτων. Ο Κανονισμός 842/2006 συμπληρώθηκε από 10 ακόμη Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι οποίοι ρυθμίζουν ειδικότερα θέματα διαχείρισης των φθοριούχων αερίων όπως η εκπαίδευση και πιστοποίηση του τεχνικού προσωπικού ( Κανονισμοί 303, 304, 305, 306, 307 και 308 του 2008), ο έλεγχος των διαρροών (Καν 1516 και 1497 του 2008), η σήμανση προϊόντων και εξοπλισμού (Καν 1494/2008) και η αναφορά στοιχείων χρήσης φθοριούχων αερίων (Καν 1493/2008).

Την 1η Ιανουαρίου 2015 τέθηκε σε ισχύ ο νέος Κανονισμός 517/2014 του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Φθοριούχα αέρια του Θερμοκηπίου, ο οποίος και αντικαθιστά τον Κανονισμό 842/2006.

Με τον νέο Κανονισμό η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτιμώντας πως ο υφιστάμενος Κανονισμός δεν είχε τη δυναμική επίτευξης των στόχων του Ευρωπαϊκού Χάρτη Πορείας προς μια οικονομία χαμηλού άνθρακα μέχρι το 2050 για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής (ειδικότερα της μείωσης κατά 70-78% των επιπέδων των εκπομπών του τομέα “Άλλες εκπομπές εκτός CO2” στον οποίο εντάσσονται τα φθοριούχα αέρια), εγκαινιάζει μια πιο φιλόδοξη και επιθετική πολιτική με στόχο τον δραστικό περιορισμό των εκπομπών των φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου.

Η νέα πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα  φθοριούχα αέρια του Θερμοκηπίου

Στο νέο Κανονισμό για τα Φθοριούχα αέρια διατηρείται και ενισχύεται σημαντικά ο άξονας πολιτικής για τον περιορισμό των εκπομπών, εισάγεται όμως παράλληλα και ένας δεύτερος σημαντικός άξονας που αφορά στον έλεγχο και περιορισμό της χρήσης των αερίων με μέτρα όπως:

• • Σταδιακή μείωση της παραγωγής και κατανάλωσης των φθοριούχων μέχρι το 2030.
  • Κλιμακούμενες απαγορεύσεις σε συγκεκριμένες χρήσεις με έναρξη από την 1/1/2015.
  • Κλιμακούμενες απαγορεύσεις στην τοποθέτηση στην αγορά νέων προϊόντων που χρησιμοποιούν φθοριούχα, με έναρξη από την 1/1/2015.

Πιο αναλυτικά, οι προβλέψεις του νέου Κανονισμού είναι οι εξής:

Καταρχήν ορίζεται σαφώς και εξαρχής ότι «Απαγορεύεται η εσκεμμένη έκλυση στην ατμόσφαιρα φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου εφόσον δεν είναι τεχνικά αναγκαία για την προβλεπόμενη χρήση» (άρθρο 3). Παράλληλα, και στα πλαίσια της φιλοσοφίας του UNFCCC, οι ποσότητες των φθοριούχων αερίων εκφράζονται σε τόνους ισοδύναμου CO₂ (CO₂ equivalent), επαναϋπολογίζεται το «δυναμικό θέρμανσης του πλανήτη» (GWP) των φθοριούχων αερίων ενώ εισάγονται και όρια για τον προσδιορισμό των «υψηλού GWP» αερίων για την κατά προτεραιότητα αντιμετώπισή τους. Επίσης ως φθοριούχα αέρια λογίζονται πλέον και τα μείγματα αερίων που περιέχουν οποιοδήποτε φθοριούχο.

Τα αέρια που ελέγχονται από τον Κανονισμό ανήκουν σε τρείς μεγάλες ομάδες: Υδροφθοράνθρακες (HFCs), Υπερφθοράνθρακες (PFCs) και εξαφθοριούχο θείο (SF₆). Τα ελεγχόμενα αέρια απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού, ενώ έχει προστεθεί και δεύτερο Παράρτημα με «άλλα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου» για τα οποία όμως υπάρχει μόνο η υποχρέωση υποβολής εκθέσεων (παραγωγή, χρήση κλπ).

Σε επίπεδο χρήσεων και εξοπλισμού που χρησιμοποιεί φθοριούχα οι βασικές κατηγορίες που επηρεάζονται είναι οι εξής :

• • Εξοπλισμός Ψύξης (συγκεκριμένες οικιακές, εμπορικές και βιομηχανικές χρήσεις)
  • Μονάδες ψύξης σε φορτηγά ψυγεία και ρυμουλκούμενα
  • Συστήματα Κλιματισμού (κινητά και split)
  • Σταθερός εξοπλισμός αντλιών θερμότητας
  • Σταθερός πυροσβεστικός εξοπλισμός
  • Αφρώδη μονωτικά και άλλα υλικά
  • Ηλεκτρικός εξοπλισμός μεταγωγής
  • Οργανικοί κύκλοι Rankine
  • Αερολύματα (spray)

Τα συγκεκριμένα μέτρα που προβλέπονται είναι σε πολύ αδρές γραμμές τα εξής:

Πρόληψη εκπομπών: Ενισχύονται τα μέτρα του Κανονισμού 842/2006 για την άμεση επισκευή διαρροών και την τακτική συντήρηση εξοπλισμού και επεκτείνονται  σε νέες κατηγορίες εξοπλισμού όπως οι μονάδες ψύξης σε φορτηγά ψυγεία και ρυμουλκούμενα και ο ηλεκτρικός εξοπλισμός μεταγωγής. Ενισχύονται οι προβλέψεις για την εγκατάσταση αυτόματων συστημάτων εντοπισμού διαρροών. Βασική απαίτηση για όλες τις παραπάνω τεχνικές εργασίες είναι η εκτέλεσή τους από πιστοποιημένο προσωπικό. Προβλέπεται επίσης η υποχρεωτική τήρηση αναλυτικών αρχείων συντήρησης από τους χειριστές (ιδιοκτήτες) των εγκαταστάσεων.

Πιστοποίηση τεχνικών: Ενισχύεται και επεκτείνεται το σύστημα πιστοποίησης τεχνικού προσωπικού και εταιρειών έτσι ώστε να καλύπτει τις διαδικασίες εγκατάστασης, συντήρησης, επισκευής και παροπλισμού του εξοπλισμού και των νέων κατηγοριών (π.χ φορτηγά ψυγεία και ρυμουλκούμενα). Σημαντική επίσης νέα πρόβλεψη είναι η υποχρέωση των χωρών-μελών να εξασφαλίσουν και προγράμματα κατάρτισης για το προσωπικό των τεχνικών κατηγοριών που πρόκειται να πιστοποιηθεί καθώς και συστήματα διαρκούς πληροφόρησης για τις εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες που αντικαθιστούν τη χρήση των φθοριούχων αερίων και τον ασφαλή χειρισμό των τεχνολογιών αυτών.

Σήμανση προϊόντων: Ενισχύονται και επεκτείνονται οι απαιτήσεις σήμανσης των προϊόντων που περιέχουν φθοριούχα έτσι ώστε να καλύπτονται όλες οι νέες κατηγορίες προϊόντων (π.χ. αφρώδη μονωτικά) και να γίνει περισσότερο αναλυτική η παρεχόμενη πληροφορία.

Έλεγχος χρήσεων / απαγορεύσεις: Εισάγεται κατ’ αρχήν η άμεση απαγόρευση της χρήσης εξαφθοριούχου θείου (GWP = 22.800) σε εφαρμογές χύτευσης μαγνησίου και πλήρωσης ελαστικών.

Το πιο σημαντικό όμως νέο μέτρο είναι η από 1/1/2020 απαγόρευση συντήρησης υφιστάμενου ψυκτικού εξοπλισμού που περιέχει ή λειτουργεί με φθοριούχα αέρια υψηλού GWP (>2.500) και φορτίο μεγαλύτερο των 40 τόνων CO₂ eq.  Ενδεικτικά αναφέρονται τα ψυκτικά αέρια ή  μείγματα όπως τα R143a, R507, R404A, R422A με GWP από 2700 έως 4470.

Κατ’ εξαίρεση και μέχρι το 2030, τα μηχανήματα αυτά θα μπορούν να συντηρούνται με τα ανωτέρω φθοριούχα εφόσον αυτά προέρχονται από ανακύκλωση ή ποιοτική αποκατάσταση. Εξαιρούνται επίσης οι στρατιωτικές χρήσεις καθώς και οι εγκαταστάσεις κατάψυξης προϊόντων σε θερμοκρασίες κάτω των -50⁰ C.

Απαγορεύσεις στην κυκλοφορία νέων προϊόντων : Μια εξίσου σημαντική δέσμη απαγορεύσεων είναι αυτή που αφορά στην τοποθέτηση στην αγορά νέων προϊόντων των οποίων η λειτουργία βασίζεται σε φθοριούχα αέρια. Οι απαγορεύσεις, που αρχίζουν από την 1/1/2015, βασίζονται στο GWP του περιεχόμενου φθοριούχου αερίου και περιγράφονται αναλυτικά στο Παράρτημα ΙΙΙ του Κανονισμού. Συνοπτικά αφορούν:

• • Οικιακά ψυγεία και καταψύκτες με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2015)
  • Ψύκτες και καταψύκτες εμπορικής χρήσης με GWP>2.500 (Έναρξη 1/1/2020)
  • Ψύκτες και καταψύκτες εμπορικής χρήσης με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2022)
  • Σταθερό ψυκτικό εξοπλισμό με GWP>2.500 (Έναρξη 1/1/2020)
  • Μεγάλα ψυκτικά συγκροτήματα εμπορικής χρήσης με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2022)
  • Κινητό εξοπλισμό κλιματισμού με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2020)
  • Διαιρούμενα κλιματιστικά χαμηλού φορτίου (οικιακά) με GWP>750 (Έναρξη 1/1/2015)
  • Αφρώδη μονωτικά (XPS) με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2020)
  • Λοιπά αφρώδη με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2023)
  • Τεχνικά αερολύματα με GWP>150 (Έναρξη 1/1/2018)

Και εδώ υπάρχουν εξαιρέσεις που αφορούν στρατιωτικό εξοπλισμό, εξοπλισμό που τηρεί τις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού βάσει της οδηγίας 2009/125/ΕΚ, σταθερό ψυκτικό εξοπλισμό για την κατάψυξη προϊόντων σε θερμοκρασίες κάτω των -50⁰ C και αερολύματα για ιατρικές εφαρμογές.

Μείωση φθοριούχων που διατίθενται στην αγορά μέσω της εισαγωγής συστήματος ποσοστώσεων: Από 1/1/2015 εισάγονται ποσοστώσεις στις χύδην ποσότητες των φθοριούχων αερίων που παράγονται ή εισάγονται στην Ε.Ε. Οι ποσοστώσεις θα βαίνουν μειούμενες (phase-down) έως το 2030 έτος κατά το οποίο προβλέπεται να φθάσουν το 21% της σημερινής κατανάλωσης (σαν γραμμή βάσης λογίζεται ο μέσος όρος των ποσοτήτων της περιόδου 2009-2012).

Η συνολική ποσόστωση κάθε έτους θα επιμερίζεται στους παραγωγούς και εισαγωγείς με ευθύνη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω ηλεκτρονικού συστήματος αδειοδότησης και σχετικού μητρώου επιχειρήσεων. Οι παραγωγοί και εισαγωγείς θα λαμβάνουν την ποσόστωση και την σχετική άδεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ υποχρεούνται να υποβάλλον απολογιστικές εκθέσεις κάθε χρόνο. Για να μην αλλοιωθεί η ετήσια ποσόστωση, οι ποσότητες φθοριούχων που περιέχονται σε συστήματα ψύξης και κλιματισμού θα συνυπολογίζονται στο σύστημα ποσοστώσεων.

Από το σύστημα ποσοστώσεων εξαιρούνται οι μικροί παραγωγοί και εισαγωγείς (ετήσιες ποσότητες μικρότερες από 100  τόνους CO₂ eq.), ποσότητες που εισάγονται στην Ένωση για καταστροφή, πρώτες ύλες και επανεξαγωγή, οι στρατιωτικές εφαρμογές, καθώς και μερικές ιατρικές εφαρμογές.

Υποβολή εκθέσεων – συλλογή στοιχείων σε ετήσια βάση: Σημαντικές είναι επίσης οι υποχρεώσεις για τήρηση αρχείων και υποβολή εκθέσεων από τους εμπλεκόμενους στα διάφορα στάδια χρήσης και διακίνησης των φθοριούχων:

• • Οι επιχειρήσεις οι οποίες παράγουν, εισάγουν ή εξάγουν φθοριούχα υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις στην Ε. Επιτροπή.
  • Ετήσιες εκθέσεις υποβάλλουν επίσης οι επιχειρήσεις οι οποίες καταστρέφουν ή χρησιμοποιούν φθοριούχα ως πρώτη ύλη καθώς και αυτές οι οποίες διαθέτουν στην αγορά προϊόντα τα οποία λειτουργούν με φθοριούχα.
  • Οι χειριστές εξοπλισμού ψύξης, κλιματισμού κλπ. που λειτουργεί με φθοριούχα, υποχρεούνται να διατηρούν λεπτομερή αρχεία των χαρακτηριστικών του εξοπλισμού και του ιστορικού των επισκευών και τακτικών συντηρήσεων. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να τίθενται στη διάθεση των αρμόδιων αρχών.
  • Την ευθύνη διατήρησης αρχείων για τις πωλήσεις τους έχουν και οι επιχειρήσεις που διαθέτουν στους τεχνικούς ή εταιρείες συντήρησης φθοριούχα αέρια. Τα στοιχεία αυτά μπορούν επίσης να τίθενται στη διάθεση των αρμόδιων αρχών.

Εθνικό εστιακό σημείο για τα φθοριούχα αέρια

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ειδικότερα η Διεύθυνση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας, της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής, είναι ο Εθνικός Συντονιστής για τη συνολική εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου. Στα πλαίσια αυτών του των αρμοδιοτήτων το ΥΠΕΝ συντονίζει τα συναρμόδια Υπουργεία και φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τη λήψη των μέτρων που απαιτούνται για την εφαρμογή των διατάξεων των Κανονισμών για τα φθοριούχα αλλά και της σχετικής εθνικής νομοθεσίας.

Ειδικότερα:

Επεξεργάζεται και συντάσσει, σε συνεργασία με τα κατά περίπωση συναρμόδια Υπουργεία και Φορείς, τα απαραίτητα νομοθετήματα για την εφαρμογή, εναρμόνιση και ενσωμάτωση των Ευρωπαϊκών Κανονισμών και επιβλέπει την εφαρμογή τους.

Παρακολουθεί, επιβλέπει και συντονίζει την εφαρμογή μέτρων πολιτικής τα οποία δεν είναι της άμεσης αρμοδιότητάς του επηρεάζουν όμως καθοριστικά την επιτυχή εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής σε σχέση με τα φθοριούχα αέρια. Αναφέρονται ενδεικτικά οι τομείς της πιστοποίησης του τεχνικού προσωπικού που διαχειρίζεται φθοριούχα αέρια, οι τελωνειακοί έλεγχοι και οι έλεγχοι της αγοράς σε ότι αφορά την εφαρμογή των περιορισμών και απαγορεύσεων που ισχύουν για τα φθοριούχα αέρια και τα σχετικά προϊόντα κλπ.

Παράλληλα, συνεργάζεται με τα συλλογικά όργανα όλων των εμπλεκομένων φορέων του ιδιωτικού τομέα (φορείς της αγοράς, επαγγελματικοί φορείς)  για την ενημέρωση και υποστήριξή τους ως προς την ορθή και έγκαιρη εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας και των Κανονισμών.

Τέλος εκπροσωπεί τη χώρα στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τακτική συμμετοχή στις επιτροπές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής  ( F-Gas Committee, National Experts) και διατηρεί τακτική επικοινωνία και συνεργασία με την Διεύθυνση Climate Action της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΚΥΑ για τα Φθοριούχα Αέρια

H Κοινή Υπουργική Απόφαση 85858/2124 (ΦΕΚ 677/Β/31-12-2021) αποτελεί το βασικό εργαλείο εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για τη διαχείριση των φθοριούχων αερίων. Σκοπός της ΚΥΑ είναι η ενίσχυση της Εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας με τα αναγκαία μέτρα για την ορθή διαχείριση των φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου και τη μείωση των σχετικών εκπομπών. Ειδικότερα προβλέπονται:

– Το πεδίο ευθύνης των αρμόδιων αρχών για την εφαρμογή των διατάξεων, με Εθνικό Συντονιστή για την συνολική εφαρμογή των σχετικών Κανονισμών το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

– Οι όροι και διαδικασίες για την πρόληψη και ελαχιστοποίηση των διαρροών καθώς και την ορθή ανάκτηση και αξιοποίηση των φθοριούχων αερίων από εξοπλισμό και εγκαταστάσεις που τα χρησιμοποιούν.

– Οι Διαδικασίες κατάρτισης και πιστοποίησης του τεχνικού προσωπικού και των εταιρειών που ασχολούνται με εργασίες ελέγχου, συντήρησης, εγκατάστασης και ανάκτησης, εξοπλισμού που περιέχει φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου.

– Οι Μηχανισμοί και διαδικασίες ελέγχων των νομικών και φυσικών προσώπων που σχετίζονται με τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου (χρησιμοποιούν, παράγουν, ανακτούν, ανακυκλώνουν, εισάγουν, διαθέτουν στην αγορά) καθώς και κυρώσεις για τις περιπτώσεις παράβασης των διατάξεων του κανονισμού.

– Η Ενημέρωση της Βάσης Δεδομένων του Υπουργείου με την διαθέσιμη πληροφορία (ελληνική και διεθνή) για τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου, με στοιχεία των Επιχειρήσεων που παράγουν, ανακτούν, ανακυκλώνουν, εισάγουν και διαθέτουν στην αγορά φθοριούχα αέρια καθώς και με τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία από τους περιοδικούς ελέγχους των συστημάτων που χρησιμοποιούν φθοριούχα αέρια.

–  Η σύσταση Τεχνικής Διϋπουργικής Επιτροπής (ΤΕ.Δ.Ε.) για την πραγματοποίηση του συντονιστικού έργου του Υπουργείου η οποία συγκροτείται με τη συμμετοχή εκπροσώπων των συναρμόδιων Υπουργείων και, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, φορέων και εμπειρογνωμόνων  του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα και των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Στοιχεία επικοινωνίας:
Χρυσόστομος Τσάγκας
Focal point για τα θέματα προστασίας της Στιβάδας του Όζοντος
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Κ.Α.Π.Α / Τμήμα Α’ Κλιματικής Αλλαγής
Τηλ.: 210-8625000
E-mail: ch.tsagkas@prv.ypeka.gr