Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA)
Ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (International Renewable Energy Agency – IRENA), ιδρύθηκε επίσημα στη Βόννη στις 26 Ιανουαρίου 2009. Κατά την ιδρυτική Διάσκεψη εβδομήντα πέντε (75) κράτη από όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, υπέγραψαν το καταστατικό του. Σήμερα ο Οργανισμός αποτελείται από 160 κράτη-μέλη (μέλος του ΙRΕΝΑ είναι και η Ευρωπαϊκή Ένωση), ενώ 23 χώρες βρίσκονται υπό διαδικασία προσχώρησης. Κεντρικός στόχος του Οργανισμού είναι η ταχεία διάδοση της χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε παγκόσμια κλίμακα. Μεταξύ άλλων, ο Οργανισμός στοχεύει στην βελτίωση του θεσμικού πλαισίου (νομοθετικού, κανονιστικού, ρυθμιστικού) που αφορά τις ΑΠΕ μέσω παροχής συμβουλών, προτάσεων και διάδοσης βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, στην διευκόλυνση διάχυσης της πληροφόρησης και ανταλλαγής τεχνογνωσίας, στη δημιουργία βάσης επιστημονικών πληροφοριών καθώς και στη διευκόλυνση της χρηματοδότησης έργων και προγραμμάτων ανάπτυξης της ανανεώσιμης ενέργειας. Ο IRENA προωθεί την ευρεία υιοθέτηση και την αειφόρο χρήση όλων των μορφών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της βιοενέργειας, της γεωθερμικής ενέργειας, της υδροηλεκτρικής ενέργειας, της ωκεάνιας, της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας για την επιδίωξη της αειφόρου ανάπτυξης, της πρόσβασης σε ενεργειακά αγαθά, της ενεργειακής ασφάλειας και της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Για το σκοπό αυτό, ο IRENA ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν πολιτικές που επιτρέπουν επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παρέχει πρακτικά εργαλεία και συμβουλές πολιτικής για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων και τη μεταφορά τεχνολογίας για την παροχή καθαρής, βιώσιμης ενέργειας.
Για την προώθηση των πολιτικών ΑΠΕ σε παγκόσμια κλίμακα ο IRENA παρέχει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, όπως: (α) την ετήσια ανάλυση της απασχόλησης στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, (β) στατιστικά στοιχεία για την ανανεώσιμη ενέργεια σε παγκόσμια κλίμακα, (γ) αξιολογήσεις ετοιμότητας για ανανεώσιμες πηγές, που διεξάγονται σε συνεργασία με κυβερνήσεις και περιφερειακούς οργανισμούς, για την ενίσχυση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ανά χώρα, (δ) την έκδοση του Παγκόσμιου Άτλαντα (Global Atlas), ο οποίος χαρτογραφεί το παγκόσμιο ενεργειακό δυναμικό των πόρων ανά πηγή και ανά τοποθεσία, (ε) μελέτες για τα οφέλη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, (στ) την έκδοση του «REmap», που αποτελεί ένα χάρτη πορείας για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως μέχρι το 2030, και (ζ) χρηματοδοτικά εργαλεία για την ανάπτυξη έργων ανανεώσιμης ενέργειας, όπως το Project Navigator, το Marketplace Βιώσιμης Ενέργειας και το IRENA / ADFD Project Facility.
Τα κύρια θεσμικά Όργανα του IRENA είναι:
α) η Συνέλευση (Assembly), η οποία αποτελείται από τα κράτη μέλη και συνεδριάζει μία φορά το χρόνο σε Ολομέλεια σε υψηλό επίπεδο λαμβάνοντας όλες τις σημαντικές αποφάσεις του Οργανισμού,
β) το Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από είκοσι ένα (21) κράτη μέλη, τα οποία εκλέγονται εκ περιτροπής ανά διετία, με σκοπό την εξασφάλιση της ισόρροπης και αποτελεσματικής συμμετοχής τόσο των αναπτυσσόμενων όσο και των ανεπτυγμένων χωρών και τη δίκαιη και ισότιμη γεωγραφική κατανομή και την αποτελεσματικότητα των εργασιών του Συμβουλίου και
γ) η Γραμματεία, η οποία παρέχει διοικητική και τεχνική υποστήριξη στη Συνέλευση, το Συμβούλιο και τα επικουρικά τους όργανα.
Η χώρα μας συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις διαμόρφωσης του εν λόγω Οργανισμού και έχει κυρώσει το καταστατικό του με το Νόμο 4017/2011 (ΦΕΚ Α΄ 212). H Ελλάδα έχει συνεχή δυναμική παρουσία στον IRENA από την αρχική φάση των διαπραγματεύσεων για τη δημιουργία του, καθώς και στις επακόλουθες εργασίες του μέχρι σήμερα και πρωτοστάτησε, ιδίως, για τη θέσπιση και την εφαρμογή ρυθμίσεων αναφορικά με την προώθηση των ΑΠΕ σε απομονωμένες και νησιωτικές περιοχές, ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας, τη διαφάνεια στη λειτουργία του, την ισόρροπη γεωγραφική κατανομή χωρών-μελών του στα διάφορα όργανα αυτού και κυρίως στο Συμβούλιο, με ειδική πρόβλεψη ανανέωσης των μελών αυτού ανά διετία, σε κυλιόμενη βάση.