Τα αποτελέσματα της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης

Η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP15) που πραγματοποιήθηκε στην Κοπεγχάγη (7-19 Δεκεμβρίου 2009) δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα, δηλαδή την σύναψη μιας παγκόσμιας, φιλόδοξης, αποτελεσματικής και νομικά δεσμευτικής συμφωνίας.

 

Το κύριο αποτέλεσμα της Διάσκεψης ήταν μια πολιτική συμφωνία, γνωστή ως η Συμφωνία της Κοπεγχάγης (Copenhagen Accord).

Αναλυτικά, η Συμφωνία της Κοπεγχάγης :

  • αναγνωρίζει το στόχο της διατήρησης της μέγιστης μέσης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 2° C, και την ανάγκη για επανεξέταση το 2015 για πιθανή επιδίωξη της διατήρησης της μέγιστης μέσης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1,5° C σύμφωνα με τις νέες επιστημονικές γνώσεις. 
  • ζητεί την εισαγωγή στόχων μείωσης των εκπομπών για τις ανεπτυγμένες χώρες και δράσεις μετριασμού από τις αναπτυσσόμενες χώρες έως τις 31 Ιανουαρίου 2010.
  • αναγνωρίζει την ανάγκη για ενισχυμένη δράση για την προσαρμογή και ανάπτυξη της προσαρμοστικότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, τα μικρά νησιωτικά αναπτυσσόμενα κράτη και την Αφρική.
  • περιγράφει τα κύρια στοιχεία των υποχρεώσεων των αναπτυγμένων χωρών για νέα και πρόσθετη χρηματοδότηση, τόσο για την προσαρμογή όσο και το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένου ενός προγράμματος ταχείας χρηματοδότησης (30 δισ. δολάρια ΗΠΑ) για την περίοδο 2010-2012 και τις ανάγκες μακροπρόθεσμης οικονομικής βοήθειας (100 δισ. δολάρια ΗΠΑ ετησίως το 2020). Η χρηματοδότηση αυτή θα προέλθει από μια ευρεία ποικιλία πηγών, δημοσίων και ιδιωτικών, διμερών και πολυμερών.
  • τονίζει τη σημασία της καθιέρωσης αξιόπιστης παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και εξακρίβωσης (MRV).
  • τονίζει την ανάγκη για τη δημιουργία μηχανισμών άμεσης μείωσης των εκπομπών από την αποψίλωση των δασών, την υποβάθμιση των δασών και άλλων αλλαγών χρήσεων γης. 
  •  αναγνωρίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η δράση για την ανάπτυξη τεχνολογίας και μεταφορά τεχνογνωσίας. 

Η πρόκληση πλέον είναι να μετατραπεί αυτή η πολιτική συμφωνία σε μια παγκόσμια, φιλόδοξη, αποτελεσματική και νομικά δεσμευτική συμφωνία κατά την διάρκεια της επόμενης προγραμματισμένης Διάσκεψης των Ην. Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP16) που θα διεξαχθεί από τις 29 Νοεμβρίου έως και τις 10 Δεκεμβρίου 2010 στο Μεξικό.

Η Ελλάδα θα προσπαθήσει με όλες τις δυνάμεις της για την επιτυχή έκβαση της Διάσκεψης αυτής.

Στις 31 Ιανουαρίου 2010, ως όφειλε βάσει της Συμφωνίας της Κοπεγχάγης, η Ε.Ε. υπέβαλε τις δεσμεύσεις της στην UNFCCC (Σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή). 

Οι Υπουργοί Περιβάλλοντος συζήτησαν (Συμβούλιο Περιβάλλοντος, Βρυξέλλες, 22 Δεκεμβρίου 2009), την έκβαση της  Διάσκεψης της Κοπεγχάγης (COP15) για την αλλαγή του κλίματος καθώς και τη συνέχεια που θα δοθεί σε αυτήν.

Στη συνέχεια, για πληρέστερη ενημέρωση, παρατίθενται τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Περιβάλλοντος αναφορικά με τα αποτελέσματα της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης (Βρυξέλλες, 22-Δεκεμβρίου 2009) επί Σουηδικής Προεδρίας, και επίσης η σχετική Συζήτηση κατά την συνάντηση Υπουργών Περιβάλλοντος (Άτυπο Συμβούλιο Περιβάλλοντος, Σεβίλλη, 16-17 Ιαν. 2010) επί Ισπανικής Προεδρίας. 

Τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Περιβάλλοντος αναφορικά με τα αποτελέσματα της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης (Βρυξέλλες, 22-Δεκεμβρίου 2009)

Η Προεδρία συνήγαγε τα ακόλουθα συμπεράσματα από τη συζήτηση:

Η Ε.Ε. επιδιώκει μια συμφωνία η οποία να είναι νομικά δεσμευτική για όλους και αρκετά φιλόδοξη ώστε να περιορίζει την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά πολύ περισσότερο των 2oC σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα μειώνοντας τις παγκόσμιες εκπομπές κατά 50% μέχρι το 2050.

Η Συμφωνία της Κοπεγχάγης είναι ένα πρώτο βήμα στο οποίο συμμετέχουν τα περισσότερα μέρη και παρέχει βάση για δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών, χρηματοδότηση, MRV και την καταπολέμηση της αποψίλωσης.

 Οι προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής δεν έχουν μειωθεί και οι περαιτέρω εργασίες θα πρέπει να ακολουθήσουν αυστηρό χρονοδιάγραμμα με σαφείς προθεσμίες, η δε Ε.Ε. θα πρέπει να εξακολουθήσει να θέτει φιλόδοξους στόχους και να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο. Για το σκοπό αυτό απαιτείται επανεξέταση, αξιολόγηση της κατάστασης και άντληση διδαγμάτων από τη Διάσκεψη της Κοπεγχάγης. Είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί η πρόοδος των τελευταίων ετών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της UNFCCC, συμπεριλαμβανομένης της δέκατης πέμπτης διάσκεψης των μερών (COP15).

Η Προεδρία και η μέλλουσα ισπανική προεδρία προσβλέπουν, ως πρώτο βήμα, σε ανάλυση της Επιτροπής εν όψει της άτυπης συνόδου των Υπουργών Περιβάλλοντος στη Σεβίλλη τον Ιανουάριο του 2010.

Στο πλαίσιο της εν εξελίξει διαδικασίας, η ΕΕ επαναλαμβάνει την υπό όρους προσφορά της να προχωρήσει έως το 2020 σε μείωση των εκπομπών κατά 30% έναντι των επιπέδων του 1990, αρκεί και άλλες ανεπτυγμένες χώρες να δεσμευθούν για συγκρίσιμες μειώσεις των εκπομπών και οι αναπτυσσόμενες χώρες να συμβάλουν επαρκώς, ανάλογα με τις ευθύνες και τις δυνατότητες που τους αναλογούν.  

Επιπλέον, η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της είναι έτοιμα να συμβάλουν με χρηματοδότηση ταχείας εκκίνησης 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τα έτη 2010 έως 2012, στο πλαίσιο της εφαρμογής της συμφωνίας.   

Συζήτηση για τα αποτελέσματα της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης κατά την συνάντηση Υπουργών Περιβάλλοντος (Άτυπο Συμβούλιο Περιβάλλοντος, Σεβίλλη, 16-17 Ιαν. 2010) 

Αναλύθηκε η κατάσταση που διαμορφώθηκε παγκοσμίως μετά το αποτέλεσμα της διάσκεψης της Κοπεγχάγης και η στρατηγική που θα καθορίσει τις επόμενες κινήσεις της Ε.Ε. στο θέμα αυτό. Αυτό ήταν και το πλέον σημαντικό θέμα που απασχόλησε τους Υπουργούς Περιβάλλοντος.

Στο πλαίσιο αυτό, υπήρξε ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των Υπουργών για τους στόχους (όροι, δυνατότητες και προϋποθέσεις για την αύξηση του στόχου μείωσης των εκπομπών από 20% σε 30%) και τις απαραίτητες προσπάθειες, στρατηγική και συγκεκριμένες δράσεις ώστε να υπάρξει νομικά δεσμευτική συνθήκη, στην επόμενη διάσκεψη, στο Μεξικό. 

Η Ελλάδα (δια της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τ. Μπιρμπίλη) υπογράμμισε ότι η μετάβαση σε ένα πιο φιλόδοξο στόχο μείωσης των εκπομπών δεν αφορά αποκλειστικά τη μετά Κοπεγχάγη εποχή αλλά συνδέεται άρρηκτα με την ανάγκη να οδηγηθούμε σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ειδικά κατά τη διάρκεια της δύσκολης οικονομικής κρίσης που περνάει η χώρα μας, η Ελλάδα αντιμετωπίζει τους πιο φιλόδοξους στόχους όχι ως πρόβλημα αλλά ως ευκαιρία για τις απαιτούμενες αλλαγές ώστε να δοθεί μια αποτελεσματική διέξοδος από την οικονομική κρίση μέσω της πράσινης ανάπτυξης.

Επίσης, η Ελλάδα επεσήμανε την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες, οι συνεννοήσεις και η συνεργασία με τρίτες χώρες κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στις φτωχές χώρες της Αφρικής καθώς και τις χώρες της ΝΑ Μεσογείου με τις οποίες η χώρα μας έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις και σημειώνοντας την ειδική σημασία που θα πρέπει να καταβληθεί ώστε να πεισθεί η Κίνα. 

Τέλος, τονίστηκε από πλευράς μας ο θετικός ρόλος που θα μπορούσαν να έχουν οι ΜΚΟ ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες για την προώθηση δράσεων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής μέσω και του πακέτου ταχείας χρηματοδότησης που αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής.  

 

Οι αναλυτικές δεσμεύσεις όλων των χωρών